۱.۲. فرصت استراتژیک و تاریخی انقلاب برای هدایت فکر و عمل جامعه به وسیلهی قرآن
-امروز فرصتی تاریخی و استثنائی است؛ برای اینکه قرآن در هدایت فکر و عمل انسانها، قدرت و چیرگی خود را نشان دهد. اما این متوقف است بر اینکه ما خود، به چشمه جوشان معارف و هدایت قرآن دست یابیم. فرآن را بفهمیم و در آن تدبّر کنیم. آن را محور بحث و فحص سازیم و در اعماق آن غور کنیم. واقعیت تلخ این است که قرآن هنوز در جامعه ما یک امر عمومی نشده است. همه به قرآن عشق میورزند و احترام میکنند؛ اما عدّه کمی همواره آن را تلاوت و عدّه کمتری در آن تدبّر میکنند. برای رفع این نقیصه که کاری ممکن و رواست، در گام اول باید جوانان و نوجوانان را با متن قرآن آشنا کرد و از شربت گوارا و حیاتبخش قرآن، به ذائقه آنان چشانید.[۱]
[۱] . پیام رهبر فرزانه انقلاب به گردهمائی دبیران درس قرآن سال اول دبیرستانها در تاریخ ۲۰/۰۷/۱۳۶۸
۲.۲. جریانی بودن حرکت انس با قرآن در کشور
البته در تجوید هم الحمدلله پیشرفت قاریان ما خیلی خوب است؛ آدم میبیند کأنه تجوید دارد جزو طبیعت قرآنیون ما میشود؛ این فایده محیط قرآنی است. من یادم هست پیش از انقلاب که ما در مشهد جلسات قرآن داشتیم ـ این برادرانی که در اینجا تشریف دارند، اکثرشان یا خیلیشان در آن جلسات بودند ـ گاهی اوقات برای آنکه این قاری ادای یک حرف یا ادای تجویدی را به شاگرد بیاموزد؛ مثلاً یک تفخیم و یا یک ترقیق به جا را یاد بدهد، جلساتی وقت صرف میشد؛ اما این طرف هم با آنکه جوان بود، یاد نمیگرفت یا به زحمت یاد میگرفت؛ مگر کسانی که استعداد داشتند؛ چون محیط، محیط تلاوت قرآن نبود و این صوت با گوشها انس نداشت؛ باید کسی در آن جلسات مدتها میماند، تا یواش یواش به این سبک خواندن مأنوس میشد و میتوانست درست ادا کند. امروز اینطور نیست؛ انسان میبیند که این نوجوان اینطور به خوبی تلاوت میکند و صدای صاد و ضاد و طاء و ظاء را مثل خود عرب زبانها ادا میکند؛ گویا اصلاً او عرب متولد شده است! این قراء عربی که به اینجا میآیند، مکرر به من میگویند که ما تعجب میکنیم که قاریان شما چطور این کلمات و حروف را ـ که صدایش با زبانشان بیگانه است ـ ادا میکنند! این برای چیست؟ برای آن است که محیط، محیط تلاوت قرآن شده است. ما سالهای متمادی این حرف را تکرار میکردیم که اگر جریان به سمتی حرکت کرد، تربیت آسان میشود؛ این از برکات جمهوری اسلامی است. چون جهت حرکت، جهت قرآنی است، خیلی راحت و آسان، فرم و شکل قرآنی در جوانان و حتی استعدادهای متوسط به وجود میآید.[۱]
من اطمینان دارم اگر حرکت قرآنی در کشور ما ـ بحمدالله رو به گسترش و موجبرداری است ـ همینطور موج بردارد و گسترش پیدا کند، این کشور، این پرچم اسلام، این انقلاب و این نظام مقدس اسلامی، پایههایش چنان محکم خواهد شد که هیچ قدرتی، نه امروز و نه در آینده، نخواهد توانست اندک تزلزلی در آن به وجود آورد.[۲]
کار قرآنى در کشور ما خوشبختانه به صورت انبوه انجام گرفته و دارد انجام میگیرد؛ اما نباید این حرکت هرگز دچار وقفه بشود. و شما جوانهاى قرآنى عزیز را ـ که با قرآن مأنوس و مفتخر به قرآن هستید ـ توصیه مىکنم که این راه و شیوه را و این منهج مبارک را ادامه دهید و دنبال کنید؛ و انشاءاللَّه روزبهروز برکاتش عاید شما و ملتتان و کشورتان خواهد شد.[۳]
[۱] . سخنرانی در پایان مراسم قرائت قاریان قرآن، در ماه مبارک رمضان در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۷۰
[۲] . بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشجویان. ۰۵/۰۸/۱۳۷۸
[۳] . بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان شرکتکننده در بیست و سومین مسابقات بینالمللی قرآن در تاریخ ۰۴/۰۷/۱۳۸۵
۴.۲. ترویج انس با قرآن کریم
من بارها گفتهام، باز هم میگویم: ما تلاوت برجسته قرآن را در این کشور دنبال میکنیم، برای اینکه انس با قرآن و تلاوت قرآن در بین مردم عمومیت پیدا کند.[۱]
همچنانى که باید تعاملمان با شخص خودمان، با افراد خانوادهمان، با افراد محیط کارمان، با افراد اجتماعمان، با مسلمین کشورهاى دیگر، با قدرتها، با ملتها و همهى اینها باید با نَفَس و روح قرآنى تنظیم بشود؛ …[۲]
[۱] بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با قاریان قرآن کریم در تاریخ ۱۴/۰۷/۱۳۸۴
[۲] بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان شرکتکننده در بیست و سومین مسابقات بینالمللی قرآن در تاریخ ۰۴/۰۷/۱۳۸۵
۱.۵.۲. لبیک در عمل به منویات مقام معظم رهبری(حفظه الله)
این حرفها را باید بگوییم، تکرار بکنیم و اینها را فقط موعظه هم تلقی نکنید. من خواهشم از رؤسای دانشگاهها و رؤسای مراکز تحقیقاتی و هم از آقای وزرا و هیئت رئیسههای وزارتخانهها که اینجا تشریف دارید، این است که،
سخنانی که ما به شما عرض کردیم، موعظه نیست و این طور نیست که یک منبر رفتیم و حالا یک تذکراتی دادیم؛ نه، اینها اجرائیاتی است که لازمالاطاعه و لازمالاجراست. باید این کارها را بکنید، اگر نکردید، در قانون مجازات معینی ندارد که بگویند چنانچه این کار انجام نگرفت، فلان وزیر یا فلان مسئول، باید مجازات بشود؛ اما مجازات سختتری دارد و آن قضاوتهایی است که دربارهی شما خواهد شد. قضاوت ما امروز در مورد آن کسانی که دانشگاههای ما را از آغاز پیدایش با بافت غیربومی و غیرناظر به نگاههای ملت و کشور تشکیل دادند و ما را به اینجا رساندند و به این انحطاط ما را کشاندند چیست؟ چنانچه کوتاهی کنیم، آن وقت یک چنین قضاوتی در مورد ما خواهد بود. مجازات ما از مجازاتی که حالا در قانون برای یک جرم مشخص تعریف کرده باشند، سختتر است. انشاءالله موفق و مؤید باشید.[۱]
مطالبات و درخواستهایی که من به اقتضای مسئولیت خودم دارم باید شناخته شود. باید دید ما چه میخواهیم و دنبال چه هستیم و هدف چیست؟ اینها مهم است.[۲]
[۱] . بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با رؤسای دانشگاهها، مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی. مورخ ۲۳/۰۵/۱۳۸۵
[۲] . بیانات مقام معظم رهبری در مورخ ۲۸/۰۲/۱۳۷۹
۲.۵.۲. تنظیم تعاملات بر اساس نفس و روح قرآنی
معتقدیم باید به قرآن عمل کنیم، باید جامعهمان را قرآنى کنیم، باید فکرمان را قرآنى کنیم، باید عملمان را قرآنى کنیم، باید قرآن را باور کنیم؛ قرآن را باور کنیم و وعدهى قرآن را وعدهى صدق و حق بدانیم، همینطور که خود قرآن میفرماید: «و تمّت کلمه ربّک صدقاً و عدلاً لامبدّل لکلماته»؛ همچنانى که باید تعاملمان با شخص خودمان، با افراد خانوادهمان، با افراد محیط کارمان، با افراد اجتماعمان، با مسلمین کشورهاى دیگر، با قدرتها، با ملتها و همهى اینها باید با نَفَس و روح قرآنى تنظیم بشود؛ …[۱]
[۱] . بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان شرکتکننده در بیست و سومین مسابقات بینالمللی قرآن در تاریخ ۰۴/۰۷/۱۳۸۵
۳.۵.۲. داشتن قله و انگیزش حرکت عمومی
البته در هر جامعهاى، اگر ما بخواهیم رسمى را رواج بدهیم باید از آن رسم، نقطههاى اوجى در این جامعه داشته باشیم؛ والّا این رسم رواج پیدا نخواهد کرد. ممکن نیست شما در جامعهاى بگویید که مثلاً همهى مردم باید روزى ده دقیقه نرمش و ورزش کنند؛ اما رسم پهلوانى را در این جامعه به کلى براندازید. اینطور نمىشود. مردم ورزش نخواهند کرد. حرکت عمومى، فقط با استدلال و بیان و اثبات عقلانى که نیست؛ چیزهاى دیگرى هم در کنارش لازم است. احساسات و تشویقها و ایجاد شوق به قلهها لازم است. لذا ما باید قلههایى را داشته باشیم، تا همهى مردم به دامنهها برسند. پس، اگر مىخواهیم همهى مردم در قرآن اوج پیدا کنند، باید قله داشته باشیم. قله، یعنى همین شماهایى که امروز در اینجا بحمداللَّه بعضى تلاوت کردید و اکثراً تلاوت نکردید. من شما آقایان را که در اینجا تشریف دارید و تلاوت هم نکردید، مىشناسم و غالباً با تلاوتها و صداى شما آشنا هستم. بحمداللَّه در جامعهى ما، نعمت زیاد است.[۱]
[۱] . بیانات مقام معظم رهبری در پایان مراسم قرائت قاریان قرآن ۱۹/۰۱/۱۳۶۹
۴.۵.۲. برنامهریزی جهت انس عمومی
هدفتان، انس عمومی مردم با قرآن به معنای صحیح و حقیقی کلمه باشد و ببینید این مهم چگونه حاصل میشود. اگر فرض کنیم کسانی قرآن را بخوانند اما هیچ انسی با آن پیدا نکنند و قرآنخوانیشان صرفاً به عنوان یک کار و شغل باشد، این مقصود شما را چنان برآورده نمیکند. البته همیشه لازم است در کارهایی که میخواهیم عمومی شود، چند نفر و عدهای باشند که به عنوان نمونههای برجسته و قهرمان شناخته شوند. ناچار این را ـ هرطور که باشد ـ داشته باشید و تحمّل کنید. اما آن کاری که در سطح عموم میخواهید بکنید، باید این باشد که دلها با قرآن چفت شوند؛ دلها با قرآن بیگانه نباشند. فرض بفرمائید عموم مردم باید طوری باشند که وقتی حوادث زندگی پیش میآید، بتوانند آیه قرآن را شاهد بیاورند. مثلاً ده سال دیگر این گونه شود. ده سال دیگر، وقتی بین دو جوان در مدرسه راجع به مسئلهای صحبت میشود، از قرآن مثال بیاورند. فرض بفرمائید راجع به ارث صحبت میشود؛ «فلذّکر مثل حظّ الانثیین»[۱] شاهد آورده شود. اگر گفته شود مثلاً چرا مردم در بوسنی میجنگند؟ «اذن للذّین یقاتلون بأنهم ظلموا»[۲] ، شاهد قرآنی باشد. یعنی کاری کنید که مفاهیم قرآنی در ذهنهای مردم سرریز شود. مسابقات را همین گونه سازمان دهید و در هر کار قرآنی، هدف عالی این باشد.[۳]
[۱] . سوره نساء ـ ۱۷۶
[۲] . سوره حج ـ ۳۹
[۳] . بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با گروه مطلعالفجر قرآن سازمان تبلیغات اسلامی۱۴/۰۹/۱۳۷۳
منبع: رجبی