بیانات در جمع قاریان قرآن در روز اول ماه رمضان (۱۳۸۸/۰۵/۳۱)
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
بسیار جلسه ى مطلوب و شیرین و خوبى بود. اولاً جلسه ى قرآن که به خودى خود – بخصوص با این الحان زیبا و صداهاى خوش – جلسه ى دلنشینى است؛ ثانیاً شروع ماه مبارک رمضان، با این جلسه ى مبارک. امیدواریم خداوند متعال ما و شما را اهل قرآن قرار بدهد؛ زندگى ما ان شاءاللَّه زندگى قرآنى باشد و مرگ ما هم مرگ مطلوب و مورد توصیه ى قرآن باشد.
اولاً انس با قرآن و تلاوت قرآن در کشور رشد بسیار خوبى کرده است. این تلاوتهائى که در اینجا صورت گرفت – که من از همه ى برادران عزیزى که اینجا تلاوت کردند و همچنین از برنامه ریزان تشکر میکنم – اینها جزو تلاوتهاى بسیار خوب بود. بعضى حقیقتاً در حد ضابطه، در حد استاندارد؛ چه از حیث اداء؛ چه از حیث لحن، از حیث تجوید، از حیث توجه به مضامین و مفاهیم و تنظیم اداء به تناسب مضامین و مفاهیم؛ از این جهات هم جوانهاى ما بحمداللَّه پیشرفت خوبى کرده اند. اینها خوب است. بارها هم عرض شده است که این جلسات و این ترغیبها به تلاوتهاى خوب، مقدمه است براى اینکه جامعه ى ما انس با قرآن پیدا کند. از بیگانگى با قرآن که سالهاى متمادى و طولانى کشور ما و ملت ما دچار آن بوده است، نجات پیدا کند، به قرآن نزدیک بشود؛ این تدریجاً دارد پیش میرود. البته خیلى هنوز فاصله است تا آنجائى که همه ى ملت ما، همه ى جوانان ما، مرد و زن ما، با قرآن انس پیدا کنند، که وقتى انس با قرآن پیدا شد، آن وقت این مجال به وجود خواهد آمد که انسان از قرآن استفتاء کند، سخن قرآن را در زمینه ى مسائل گوناگون زندگى بخواهد و بشنود. این در سایه ى انس با قرآن انجام خواهد گرفت؛ والّا اینجور نیست که قرآن را هر کسى بدون هیچ انسى، سابقه اى، همین طور باز کند، یک مطلبى را از توى او لزوماً پیدا کند؛ نه، خیلى اوقات قرآن دست نمیدهد، دل نمیتواند خود را به مفاهیم قرآنى و معانى قرآنى نزدیک کند. انس که باشد، چرا؛ این عملى خواهد شد. پس اینها مقدمه است براى انس با قرآن.
بنده طبق معمول، به قرّاء عزیزمان توصیه هائى میکنم. یک توصیه ى دیگرى هم که امسال میخواهم عرض بکنم، این است که این لحنها و آهنگها خوب است؛ اینها چیزهائى است که قرآن را در گوش و دل شیرین میکند و در نفوذ قرآن تأثیر میگذارد؛ منتها دو جور میشود این آهنگهاى گوناگون را با این صداهاى خوب، اداء کرد: یکى اینکه صرفاً کسى خوانندگى میکند؛ این یک جور است؛ داریم توى این قرّاء معروف مصرى – که حالا برجستگان قرّاء هستند – بعضى اینجورى اند؛ صرفاً خوانندگى است؛ خوب هم میخوانند، صداها هم خوب است، لحنها و آهنگها هم خوب است. یک جور دیگر این است که قرآن را به نحوى بخوانند – با همین صوتها، با همین لحنها و آهنگها – که خشوع در دل ایجاد کند، دل را به یاد خدا بیندازد: «و اذا تلیت علیهم ایاته زادتهم ایمانا»؛(۱) این، حاصل بشود. انسان را به حالت خشوع و تضرع نزدیک کند؛ اینجورى هم داریم. در همین قرّاء معروفى که هستند، بعضى شان اینجورى اند؛ خواندنشان، خواندن خشوع است. باید این را رعایت کنند، بخصوص شما جوانها که بحمداللَّه هم صداهاى خوبى دارید، هم تسلط خوبى، هم میفهمم که این آیاتى را که میخوانید با معانى و مفاهیم آن آشنا هستید. قبلها اینجور نبود؛ سالهاى دهه ى اول انقلاب اینجور نبود؛ صداهاى خوبى هم بود، میخواندند، اما توجه به معانى و مفاهیم غالباً نداشتند. بحمداللَّه حالا این پیشرفتها جوانها را پیش آورده. اینها خوب است؛ منتها این را هم رعایت کنید و در ضوابط تلاوت خودتان بگنجانید، تا این خشوع به وجود بیاید. وقتى خشوع در مقابل آیات پیدا شد، آن وقت دل از هدایت قرآنى تأثیرپذیر میشود. بعضى دلها را شما مى بینید که انسان هرچه از آیات قرآن و هدایتهاى قرآن بر اینها میخواند، متأثر نمیشوند؛ تأثیر نمیپذیرند؛ بعضى نه، «فمن یرد اللَّه ان یهدیه یشرح صدره للاسلام و من یرد ان یضلّه یجعل صدره ضیّقا حرجا کانّما یصّعّد فى السّماء».(۲) باید از خداى متعال بخواهیم دل را جورى کند که در مقابل هدایت قرآنى و انگشت اشاره ى قرآن، درس بگیرد، تأثیر بپذیرد.
این همه هم هى آیات را میخوانیم، میگوئیم هم، تکرار میکنیم براى همدیگر، شما براى من میگوئید، من براى شما میگویم؛ خوب، باید دل را از این مفاهیم متأثر کنیم. فرض بفرمائید مثلاً: «و اعتصموا بحبل اللَّه جمیعا»،(۳) یک تعلیم قرآنى است دیگر؛ بارها هم تکرار کرده ایم، هى هم میخوانیم. وقتى که این آیه ى شریفه به عنوان الهام الهى، بر دل ما نازل شد – دل جذب کند، هضم کند، بگیرد، دل به شکل این آیه صیرورت پیدا کند، دل ما و جان ما در قالب این آیه قرار بگیرد – آن وقت مسئله ى وحدت براى ما یک مسئله ى اساسى خواهد شد و براى خاطر اغراض و مقاصد شخصى، وحدتهاى عظیم ملى را به هم نمیزنیم؛ ببینید، این اثرش اینجا ظاهر میشود. اگر آیات قرآن آنچنان بر دل انسان نازل بشود که دل جذب کند و فهم کند و به شکل آن آیه دربیاید، آن وقت وقتى که به ما میگویند که: «و الّذین معه اشدّاء على الکفّار رحماء بینهم»،(۴) پذیرش آن برایمان راحت میشود. با کفار سختگیر، سخت، اشدّاء؛ شدید و شدت به معناى سختى است؛ معنایش این نیست که حتماً بایستى دشمن را آدم بکلى پامال کند و سرکوب کند؛ نه، یک وقت اقتضاى سرکوبى دارد، یک وقت هم اقتضاى سرکوبى ندارد؛ اما در همه حال باید در مقابل دشمن سرسخت بود. خاکریزتان باید در مقابل دشمن نرم نباشد؛ دشمن نتواند نفوذ کند؛ نتواند تأثیر بگذارد؛ این در مقابل دشمن. نقطه ى مقابل: «رحماء بینهم»؛ با همدیگر مهربان باشیم، رحیم باشیم، نرم باشیم در مقابل هم. ببینید این دستور قرآن است دیگر. چرا عمل نمیکنیم؟ اشکال کار کجاست؟ اشکال کار همین است. اگر دلهایمان را ظرفِ پذیرنده ى باران رحمت قرآن و باران هدایت قرآن قرار بدهیم، اگر دل را به قرآن بسپریم، برایمان راحت میشود. مقاصد شخصى، اغراض شخصى، منافع مادى، قدرت طلبى، پول طلبى، رفیق بازى، اینها موجب نخواهد شد که انسان این توصیه ى قرآنى و هدایت قرآنى را فراموش کند؛ از دست بدهد؛ پشت سر بیندازد.
ببینید این گشودن قرآن در مقابل و شنیدن قرآن و خواندن قرآن، باید ما را منزل به منزل به اینجا برساند؛ اینجورى باید باشد. خاصیت قرآن – کتاب آسمانى – این است. قرآن مثل کتاب معمولى نیست که آدم یک بار بخواند، خیلى خوب، خواندیم و یاد گرفتیم، بعد ببندیم بگذاریم سر جایش؛ نه، این مثل آب آشامیدنى است، حیات بخش است، همیشه مورد نیاز است، تأثیر آن تدریجى است، در طول زمان است، نهایت ندارد، هدایت او آخر ندارد. هرچه شما از قرآن فرا بگیرید، باز یک باب دیگرى هست که گشوده بشود؛ گره دیگرى هست که باز بشود؛ مجهول دیگرى هست که معلوم بشود؛ قرآن اینجورى است. لذا باید دائم قرآن را خواند. خوب، این وسیله اش همین است که با قرآن مأنوس بشویم، جوانهاى ما با صداهاى خوب، با لحنهاى خوب قرآن را بخوانند و جهات گوناگون را در آن رعایت بکنند؛ همین طور که عرض کردیم، خشوع را هم جزو مجموعه ها و عناصر سازنده ى یک تلاوت خوب قرار بدهند.
پروردگارا! ما را با قرآن زنده بدار؛ با قرآن بمیران؛ با قرآن محشور بفرما. پروردگارا! دلهاى ما را پذیرنده ى هدایت قرآنى و معرفت قرآنى قرار بده؛ ما را اهل توحید قرار بده. پروردگارا! به حق محمد و آل محمد این ماه رمضان را براى ملت ما و براى امت مسلمان، ماه رمضان مبارکى قرار بده. پروردگارا! قرآن را روزبه روز در بین امت مسلمان جارى تر و رائج تر و دائرتر بفرما. پروردگارا! گذشتگان ما را مشمول رحمت و مغفرت خود قرار بده.
والسّلام علیکم و رحمهاللَّه و برکاته
۱) انفال: ۲؛ «…و چون آیات او بر آنان خوانده شود، بر ایمانشان بیفزاید…»
۲) انعام: ۱۲۵؛ «پس کسى را که خدا بخواهد هدایت نماید، دلش را به پذیرش اسلام میگشاید و هر که را بخواهد گمراه کند، دلش را سخت تنگ میگرداند چنان که گوئى به زحمت در آسمان بالا میرود …»
۳) آل عمران: ۱۰۳؛ «و همگى به ریسمان الهى چنگ زنید …»
۴) فتح: ۲۹
منبع:leader.ir
