بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار قاریان قرآن کریم (۱۳۸۲/۰۸/۰۶)
بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم
از برادران عزیزى که این جلسه را فراهم کردند و همچنین برادرانى که در این جلسه به تلاوت پرداختند و از مربّیان و استادان محترم و عزیزى که براى تربیت این نسلِ قارىِ جوان، تلاش کرده و زحمت کشیده اند، خیلى تشکّر مى کنیم.
مسأله تلاوت قرآن که ما این قدر به آن اهمیت مى دهیم، صرفاً مایه سرگرمى و هنرنمایى نیست، بلکه وسیله اى براى دست یافتن به فضاى قرآنى در کلّ جامعه است و این کارى است که قرّاءِ خوب ما با استفاده از صداى خوش و بهره گیرى از شیوه هاى هنرىِ تلاوت و نیز استفاده از تجوید و توانایى خوب در اداى حروف، کلمات و جملات آیات قرآن کریم، به آن دست مى یابند.
عزیزان من! بدانید که امروز دنیاى اسلام محتاج قرآن است. در مضامین آیات سوره هاى آل عمران، بقره، انبیاء و احزاب، که دوستان شما در این جا خواندند، مطالبى وجود دارد که امروز علاج دردها و ضعفهاى دنیاى اسلام است و اینهاست که ایمان انسان را عمیق و راسخ مى کند؛ معرفت انسان را روشن و آگاهانه مى کند؛ نیروى حیاتى انسان را به میدان مى آورد و از آنها کار مى کِشد. آن وقت جامعه اى با این خصوصیات، هم ترقّى مى کند، هم روحیه مى گیرد. وقتى جامعه اى روحیه اش قوى شد، دشمن نمى تواند به آن زور بگوید. وقتى زورگویان دنیا بخواهند سوار فرد، جماعت و یا ملتى شوند، اوّلین اقدامشان این است که روحیه آن فرد یا ملت را بشکنند و احساس توانایى و ایستادگى اش را از بین ببرند. تا زمانى که احساس قدرت و توانایى و روحیه در یک ملت و جماعتى وجود دارد، هیچ کس نمى تواند بر آن فائق آید؛ نه دشمنان بیرونى و نه دشمنان درونى؛ تنبلى و بى عارى و بى کارگى. این که در روایت دارد: «و رجل قرأ القرآن فوضع دواء القرآن على داء قلبه» براى این است که قرآن را فقط براى این که اسم و رسم بیابند یا مشغولیتى براى {P . P}
خودشان درست کنند، نخوانند؛ بلکه قرآن را به جهت این که درمانهاى اصلى از آن است بخوانند. داروى قرآن را روى درد جان و وجود و باطن خود بگذاریم و با قرآن این دردها را شفا دهیم. این کار، احتیاج دارد به این که فضا قرآنى شود.
ما را براى مدّتهاى طولانى، به طرق مختلف از قرآن دور نگه داشتند. امروز ما مى خواهیم فضاى قرآنى داشته باشیم؛ باید به قرآن برگردیم. البته بیست وپنج سال است که جامعه ما به طور جدّى و با حرکت دستجمعى و عمومى به سمت قرآن حرکت مى کند. قبل از انقلاب هم حرکت قرآنى وجود داشت، ولى مثل حرکتهاى فردى بود. حرکت جمعىِ جامعه، بعد از حاکمیت نظام اسلامى است که حرکت خوبى هم بوده و هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله دارد. نتیجه آن حرکت این شده که شما امروز مى بینید پیر و جوان و زن و مرد ما تا حدود زیادى با قرآن اُنس دارند. حضور جوانانى که در هر گوشه و بخشى از بخشهاى جامعه با قرآن مأنوسند، نتیجه همان حرکت است که بایستى تقویت شود. تقویتِ حرکت مذکور به این است که شما قرّاء بتوانید قرآن را با صدا و شیوه خوب و زیبا بخوانید. اهمیت دادن به این جلسات براى همین است که اهمیت فراگیرى تلاوت در جامعه روشن شود، والّا به اندازه اى که در این جا قرآن خوانده مى شود، انسان مى تواند چند برابر آن را به تنهایى بخواند.
تلاوت فقط صدا نیست، بلکه فنون و شیوه هاى مختلفى دارد؛ چه شیوه هاى مربوط به ظاهر کار که همین نغمه سراییها و آهنگهاى تلاوت است و چه شیوه هاى عمیق قرآن که مرحله اى باطنى تر از مرحله قبل است و آن آشنایى با مفاهیم آیات است. من غالباً به قرّاءِ جوانمان گفته ام و الآن هم تأکید مى کنم که یکى از مهمترین همّتهایشان باید این باشد که آیاتى را که مى خوانند، خوب بفهمند. لااقل به ترجمه و معنا و دقایق آیاتى که مى خواهند تلاوت کنند، دقیق شوند، تا وقتى مى خوانند، مفهوم با صدا از عمق جانشان بیرون بیاید؛ آن وقت در فضاى جامعه اثر مى گذارد و همه را تحت تأثیر قرار مى دهد. این که مى بینید تلاوت بعضى از قرّاءِ مصرى عمیقاً اثر مى گذارد، به خاطر رعایت همین موضوع است. طورى مى خوانند که گویى مى خواهند مضمون آیه را در مقابل شما تصویر کنند. من گاهى براى بعضى از قرّاءِ جوانمان، دوستان مداح را مثال مى زنم و مى گویم این دوستان وقتى مى خواهند یک بیت شعر را در مجلسى که همه معناى آن را مى فهمند، بخوانند، به دو شکل ممکن است بخوانند. یک شکل این است که این مدّاح که با صداى خوش مى خواند، گویا با شما کلمه کلمه حرف مى زند، که این در عمق جانتان اثر مى کند. یک شکل هم این است که براى خودش مطلبى را مى خواند! قرآن را هم به دو شکل مى توان خواند. دلیل این که بسیارى از تلاوتها، با این که آهنگها و نغمه هاى آن خیلى با هم متفاوت نیست، تأثیر لازم را در دلها نمى بخشد و دلها را از جا نمى کَند، این است که خواننده از دل و باطن جانش با عبارات قرآن با مخاطب حرف نمى زند. در محیط ما که خیلیها زبان عربى بلد نیستند، بلکه آن جاهایى هم که بلد هستند، انسان مى فهمد که قارى از باطن جانش با مخاطب حرف نمى زند. اگر مى خواهید تلاوت شما از لحاظ تأثیر و ساختن محیط جامعه و تغییر و دگرگونى دلها و جانها موفّق باشد، یکى از شرایط مهم و اصلى اش این است که خواننده قرآن با مضمون آیه اى که مى خواهد تلاوت کند، کاملاً آشنا باشد و طورى بخواند که گویى با صداى خوش خود مى خواهد آن مضمون را براى مخاطب تصویر و ترسیم کند.
امروز که من به قاریان قرآن کشورمان – که الحمدللَّه غالباً هم جوان هستند و بعضى نیز نوجوان، مثل این نوجوان عزیزمان که خیلى هم قشنگ خواند – نگاه مى کنم، مى بینم بحمداللَّه هر سال ما جلوتر از سال قبل هستیم؛ این واقعیتى است. اساتید قرآن و قرآن خوانان جاافتاده و پخته سالیان گذشته به جاى خود محفوظ؛ الحمدللَّه نسل نوخاسته جوان ما هم به قرآن و به خوب خوانى و ابتکارات در تلاوت نزدیک و روزبه روز بهتر مى شود. این واقعاً حرکت خوبى است. خطاب من بخصوص به اساتید قرآن است: کارى کنید که این جوانان، تلاوت را با همان شرایطى که گفتیم – توجّه به جنبه هاى ظاهرى: نغمه ها و آهنگها؛ و توجّه به مضمون – دنبال کنند و با توجّه به مضمون، فراز و فرود و وصل و وقف و تکیه و تحریر و … را هنگام تلاوت رعایت نمایند.
پروردگارا! ما را با قرآن زنده بدار، با قرآن بمیران و در سایه قرآن محشور فرما. ما را از اهل بیت علیهم السّلام جدا مکن، از قرآن جدا مکن؛ زندگى ما را روزبه روز به زندگى قرآنى نزدیکتر فرما؛ ارواح طیّبه شهداى عزیزمان و روح مطهّر امام بزرگوار را از این مجلس شاد و خرسند گردان.
والسّلام علیکم و رحمهاللَّه و برکاته
منبع:leader.ir
