مدیریت استراتژیک موسسات قرآنی۲

از دیدگاه پورتر فشار رقابتی ناشی از ۵ منبع اصلی بشرح زیر می‌باشد:

_ رقابت میان فروشندگان صنعت (رقبای موجود)

_ تهدید رقبای بالقوه (فشار تازه واردها)

_ تهدید محصولات جانشین

_ قدرت چانه زنی خریداران

_ قدرت چانه زنی تأمین کنندگان 

ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE/External Factors Evaluation matrix)

_ این ماتریس ابزاریست که به استراتژیست‌ها اجازه می‌دهد تا عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، حقوقی، تکنولوژیکی، وضعیت بازار و رقابت را در مقطع زمانی مورد نظر مورد ارزیابی قرار دهند.

_ برای سازمان های دولتی و خصوصی و عمومی در سطح شرکت و SBU قابلیت کاربرد دارد.

_ پارادایم حاکم بر طراحی این ماتریس، عمدتاً تجویزی بوده و دررویکردهای مختلف تجویزی بعنوان ابزاری برای جمع‌آوری  اطلاعات محیط پیرامونی و محیط صنعتی قابلیت کاربردی دارد.

پنج گام تهیه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (بیرونی) عبارتند از :

گام اول : 

پس از شناسایی عوامل محیط خارجی و تهیه لیستی از این عوامل به کمک نقطه نظرات خبرگان، عوامل کلیدی موفقیت (CSF) را از حداقل ۱۰ تا حداکثر ۲۰ عامل فهرست نمایید. این عوامل باید حتی‌الامکان متکی بر واقعیات بوده و دقیق باشد, نه ذهنی. سپس آن ها را به دو دسته فرصت‌ها و تهدیدها تفکیک نمایید. نخست عواملی که موجب فرصت و موقعیت می‌شوند و بعد آن عواملی که سازمان را تهدید می‌کنند را بنویسید.

گام دوم : 

به هر عامل یک ضریب وزنی بین صفر (بی اهمیت) تا یک (بسیار مهم) اختصاص دهید. جمع ضرایب وزنی اختصاص داده شده باید مساوی یک شود. (جهت انجام این کار پیشنهاد می‌شود به هر عامل عددی بین ۱تا ۵ را اختصاص داده سپس ستون را نرمالیزه نموده تا وزن های بین صفر تا یک برای هر عامل بدست آمده و مجموع اوزان نیز یک شود).  ضرایب, نشان دهنده اهمیت نسبی عوامل در صنعت مورد بررسی می‌باشد.

گام سوم : 

برای هر یک از عوامل یک امتیاز بین ۱ تا ۴ برحسب میزان تطابق شرکت، با فرصت‌ها و تهدیدها بنویسید. این امتیاز بیانگر میزان اثربخشی استراتژی‌های کنونی شرکت در نشان دادن واکنش نسبت به عوامل مزبور می‌باشد. عدد ۴ به معنی این است که واکنش عالی بوده است و عدد ۱ بدین معنی است که واکنش بسیار ضعیف می‌باشد. تعبیر هر یک از امتیازات می‌تواند به شکل زیر باشد:

۴ : فرصت طلایی (واکنش بسیار عالی)

۳ : فرصت قابل اعتنا (واکنش خوب)

۲ : تهدید قابل اعتنا (واکنش بد و منفی)

۱ : تهدید جدی (واکنش خیلی بد)

گام چهارم:

امتیاز وزن دار (موزون) هرعامل را محاسبه نمایید.

گام پنجم :

جمع امتیاز وزن دار (موزون) سازمان را محاسبه نموده که حداقل یک و حداکثر چهار می‌باشد و  میانگین امتیاز برای شرکت ها در ماتریس EFE برابر با ۲/۵ می‌باشد.

ماتریس ارزیابی شرایط محیطی (عوامل خارجی) شرکت مِی‌تَگ (Maytag)

ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE/Internal Factors Evaluation matrix)

_ این ماتریس ابزاری جهت بررسی عوامل داخلی سازمانه. در واقع نقاط قوت و ضعف واحدهای سازمان را ارزیابی می‌نماید. برای تهیه یک ماتریس ارزیابی عوامل داخلی, عمدتاً به قضاوت‌های شهودی و نقطه نظرات دست‌اندرکاران تکیه می‌ش است. این ابزار برای جمع‌آوری اطلاعات درون سازمانی در فرآیند برنامه‌ریزی استراتژیک در سازمان های دولتی و خصوصی کاربرد فراوان دارد.

_ پارادایم حاکم بر این ابزار جمع‌آوری اطلاعات، تجویزی است, گرچه برای پارادایم تلفیقی نیز قابلیت بکارگیری دارد.

_ ماتریس IFE (بسیار شبیه ماتریس EFE است که برای ارزیابی عوامل محیطی بکار می‌رود) قوت‌ها و ضعف‌های موجود در عملکرد و وضع موجود شرکت را ارزیابی می‌کند.

مراحل تهیه آن مثل ماتریس EFE است ولی برای عوامل داخلی از جنبه ی نقاط قوت و ضعف.

توجه به این نکته در تهیه ماتریس های EFE و IFE بسیار حائز اهمیت می‌باشد که امتیازات بر اساس وضع موجود فعالیت های شرکت و محیط حاکم بر آن و وزن‌ها بر اساس درجه اهمیت هر یک از عوامل در صنعت مورد بررسی تعیین می‌شوند.

ماتریس ارزیابی شرایط داخلی شرکت مِی‌تَگ (Maytag)

ماتریس بررسی مقایسه‌ای رقابت (CPM/Competitive Profile Matrix)

_ ماتریس CPM اصلی‌ترین رقبای یک شرکت را با تمام نقاط ضعف و قوتشان معرفی می‌کند.

_ این ماتریس، همان بسط ماتریس IFE است و در واقع ضریب‌ها و جمع نمره‌های هر دو ماتریس دارای معنی یکسانی هستند. ولی، عوامل موجود CPM در برگیرنده مسائل داخلی و خارجی می‌شوند، و رتبه‌ها نمایانگر نقاط قوت و ضعف است.

_ ماتریس بررسی رقابت (CPM) را می‌توان برای مقایسه شرکت با شرکت‌های رقیب نیز بکار برد. این تجزیه وتحلیل موجب می‌شود تا گاهی اطلاعات مهمی از درون سازمان بدست آید.

فایل صوتی این مقاله را بشنوید

[download id=”14″]

نوع فایل:          MP3

حجم فایل:         ۳.۶۰MB  

زمان فایل:       ۷:۵۱