جایگاه بخش های قرآنی مردمی در متن منشور
در متن مصوبه منشور توسعه فرهنگ قرآنی، موارد ذیل به بخش قرآنی مردمی تصریح دارد:
ماده۱- اهداف
بند۱: ایجاد هماهنگی بین دستگاه های دولتی، مؤسسات و گروه‌های فعال غیردولتی در جهت هم‌افزایی و ارتقاء فعالیت های قرآنی در سطح ملی و بین المللی
ماده۲- سیاست ها و راهبردها
بند۴: توسعه مشارکت حداکثری مردم در فعالیت های قرآنی و تقویت نقش حمایتی و پشتیبانی دولت در گسترش فرهنگ قرآنی در داخل و خارج از کشور
ماده۴- وظایف شورای تخصصی
بند۷: اتخاذ تدابیر لازم برای توانمندسازی و جلب مشارکت بخش مردمی و تقویت نقش حمایتی دولت در جهت توسعه فرهنگ قرآنی
بند۹: ارزیابی و نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی
ماده۵- اعضای شورای تخصصی
بند ۱۳: سه نفر از صاحب‌نظران مؤسسات آموزشی، پژوهشی و تبلیغی ترویجی قرآنی مردمی با تصویب شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی
ماده ۹:
مصوبات شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی برای کلیه دستگاه‌های دولتی و عمومی و مؤسسات مردمی لازم‌الاجرا است.
مروری بر متن منشور توسعه فرهنگ قرآنی نشان می دهد که علاوه بر موارد فوق نقش بخش مردمی قرآنی در اجرای منشور در ابعاد مختلف آن فراتر از این موارد است. در این مقاله به تبیین این نقش پرداخته می شود.
در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی، بخش های قرآنی دولتی، عمومی و مردمی مسئولیت اصلی را بر عهده دارند. اگر چه تا کنون تعاریف حقوقی و قابل استنادی در این حوزه انجام نشده اما در یک نگاه نسبتا جامع میتوان این بخش ها را در سه عنوان کلی نهاد های قرآنی دولتی، نهاد های قرآنی عمومی و نهادهای قرآنی مردمی دسته بندی کرد.
نهاد های قرآنی دولتی شامل کلیه بخش های مسئول فعالیت های قرآنی وابسته به دستگاه های دولتی است که در وزارت خانه ها و سازمان های دولتی و وابسته به دولت استقرار دارند. گروه قرآن دفتر برنامه-ریزی و تالیف کتب درسی، دارالقرآن های وابسته به آموزش و پرورش، مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیت های قرآنی کشور، دفتر آموزش و مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه و دبیرخانه فعالیت-های قرآنی وزارت علوم نمونه هایی از نهادهای قرآنی دولتی هستند.
نهاد های قرآنی عمومی شامل کلیه بخش های قرآنی وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی (نهادهای حاکمیتی غیروابسته به قوه مجریه) شامل نهادهای انقلابی و دستگاه های وابسته به رهبری نظام، شهرداری-ها و… و موسسات وابسته به این نهادها است. مرکز طبع و نشر قرآن کریم، سازمان دارالقرآن الکریم، شبکه قرآن سیما، فرهنگسرای قرآن و دارالقرآن های نیروهای مسلح نمونه هایی از نهادهای قرآنی عمومی هستند.
نهادهای قرآنی مردمی موجود در کشور مشتمل بر جلسات، هیئات، مراکز، موسسات و تشکل های قرآنی است که انواع و تعاریف آن در ادامه آمده است:
نهادهای قرآنی مردمی
تعریف: نهاد قرآنی مردمی، نهادی رسمی (ثبت شده) یا غیررسمی، غیر وابسته به دستگاه های دولتی و عمومی و
غیرسیاسی است که به فعالیت های قرآنی می پردازد.
غیرسیاسی است که به فعالیت های قرآنی می پردازد.