ابزارها و تکنیکهای طرحریزی و مدیریت استراتژیک
ماتریس استراتژی اصلی (GSM/Grand Strategy Matrix)
هر شرکت یا سازمانی در هر وضعی که باشد در یکی از خانه های متعلق به ماتریس استراتژی قرار میگیرد. همانگونه که در نمودار ذیل مشخص است، ماتریس استراتژی های اصلی بر پایه دو بُعد قرار دارد.
_ موضع رقابتی
_ رشد بازار
برای هر یک از خانه های این ماتریس، استراتژی هایی که برای سازمان یا شرکت مناسب است و می توان آن ها را به اجرا درآورد در نمودار فهرست شده است:
ماتریس تعیین موقعیت استراتژیک SPACE
SPACE یک دستگاه مختصات با ۴ محور است. براساس ورودیها ۴ گروه استراتژی حاصل میشود که خانه های ماتریس را تشکیل میدهند :
۱. استراتژیهای تهاجمی ( Aggressive )
۲. استراتژیهای محافظهکارانه ( Conservative )
۳. استراتژیهای تدافعی ( Defensive )
۴. استراتژیهای رقابتی ( Competitive )
از تلاقی خانه های ماتریس مذکور ابعاد مختلفی پدیدار میشود که بشرح زیر هستند:
دو بُعد عوامل داخلی
_ قدرت مالی (FS)
_ مزیت رقابتی (CA)
دو بُعد عوامل خارجی
_ ثبات محیطی (ES)
_ قدرت صنعت (IS)
برای تشکیل ماتریس SPACE ، گامهای زیر وجود دارد:
_ تشکیل ماتریس EFE
_ تشکیل ماتریس IFE
_ تشخیص عوامل مؤثر در قدرت مالی
_ تشخیص عوامل مؤثر در مزیت رقابتی
_ تشخیص عوامل مؤثر در ثبات محیطی
_ تشخیص عوامل مؤثر در قدرت صنعت
_ عوامل مؤثر در FS، CA، ES و IS را فهرست کنید.
_ عوامل مؤثر در FS و IS را با استفاده از بازهی اعداد بین ۱+ (بعنوان بدترین) و ۶+ (بعنوان بهترین) و به همین ترتیب، عوامل مؤثر در ES و CA را با اعداد ۱- (بهترین) و ۶- (بدترین) ردهبندی کنید.
_ برای پارامترهای FS و CA و ES و IS امتیاز متوسط را محاسبه کنید.
_ امتیازات متوسط را بر روی محور مختصات منتقل کنید.
_ با جمعبندی امتیاز پارامترهای محور Xها ، نقطه X و با جمع جبری امتیاز پارامترهای روی محور Yها، نقطه Y را ترسیم کنید.
_ یک بردار از مبداء مختصات به نقطه XY ترسیم کنید.
در نهایت پس از ترسیم نمودار، وزن و جهت دهی آن در هر یک از مناطق نمودار، استراتژی مورد نیاز برای سازمان را نشان خواهد داد. مثالی از تنوع این موارد به شرح زیر میباشد :
کاربرد عملی ماتریس SPACE:
دقت شود که SPACE برای انتخاب نهایی استراتژیها نیست. یعنی اینگونه نیست که اگر جهت گیری استراتژی ها تهاجمی شد، بهیچ وجه نباید از استراتژیهای دیگر استفاده کرد. بلکه ابزاری است برای:
پیش بینی کردن استراتژی های اصلی که در مرحله تدوین استراتژیها میتواند بر روی جهت گیری کلی ما تاثیر بگذارد. و نیز یک ابزار بررسی در پایان فرآیند است.